Integriteitsscan

Integriteit. Hoppa, gelijk in mijn eerste vergadering van het Algemeen Bestuur van het waterschap Amstel Gooi en Vecht (AGV) ging het over integriteit. Over de integriteit van de nieuwe leden van het Dagelijks Bestuur, om precies te zijn. En dat is natuurlijk goed. De integriteit van het openbaar bestuur staat de laatste tijd nogal ter discussie. Het zijn vooral VVD-ers die daar aanleiding toe geven, maar het zijn niet alleen VVD-ers. Er is vrijwel geen partij die verschoond is gebleven van bestuurders en volksvertegenwoordigers die hun eigen belang niet goed konden onderscheiden van dat van de mensen die ze bestuurden of vertegenwoordigden.

Het scheidende Algemeen Bestuur van AGV had er wat op gevonden. We huren een bureau in dat het doopceel licht van de kandidaat-bestuurders. Dat bureau doet dan verslag aan de fractie die de bestuurder wil voordragen. Mocht er iets niet deugen, dan kan die fractie overwegen iemand anders voor te dragen. Het bureau doet een mediascan, en gaat na wat er over de kandidaat bekend is bij de Kamer van Koophandel. Om maar eens wat te noemen. Enfin, lees hier het hele voorstel. Het klinkt goed, want een extra check is natuurlijk nooit weg.

Toch vond ik het lastig. Ien Dales zei het al: een beetje integer bestaat niet. En dat is precies het bezwaar tegen die scan. Een beetje boef zorgt er voor dat zijn activiteiten echt verborgen zijn en blijven. Een goed gesprek, een beetje googlelen en de dossiers bij de Kamer van Koophandel hoeven geen schimmige vastgoeddeals aan het licht te brengen, of foute adviesrelaties. In het beste geval laat een scan zien dat er niets te vinden en gevonden is. Of er ook echt niets is, dat weet eigenlijk alleen de kandidaat in kwestie.

Daar zit hem wat mij betreft de kneep. Uiteindelijk is integriteit een zaak van de kandidaat zelf, en zijn fractie. Laat het daar dan ook. Want als het hun zaak is, is het ook hun risico. Uiteindelijk heb ik voor het voorstel gestemd. Om er nou tegen te stemmen is ook tenslotte ook zo wat. En heel veel kwaad kan zo'n scan nou ook weer niet. Zeker niet wanneer kandidaten en fracties ook na die scan gewoon blijven nadenken over integriteitskwesties. En dat was ik wel van plan. Maar benieuwd naar de evaluatie ben ik wel: hoe groot was de toegevoegde waarde van de scan? Want zo'n bureau doet het ook niet gratis.