Een hele lege paragraaf

Een nieuwe coalitie. Een nieuw akkoord. Je zou er van alles over kunnen zeggen. Dat de financiële onderbouwing boterzacht is. Of dat dit bepaald niet het groenste akkoord ooit is. Dat het onzin blijft om zoveel geld uit te trekken voor het verminderen van de schuld van de stad. Dat het een coalitie is die niemand wilde.

Het zou zuur gezeur zijn. De stad kan eindelijk weer geregeerd worden. Eindelijk. En dat is een felicitatie waard. Net als vier jaar geleden geldt dat de coalitie bestaat uit partijen die samen gaan regeren uit liefde voor de stad, en niet uit liefde voor elkaar. Dat hoeft dus helemaal niet verkeerd uit te pakken.

En er zijn ook echt een paar mooie dingen te benoemen. Er wordt flink wat geld uitgetrokken voor armoedebestrijding. En dat is hard nodig. Veel te veel mensen in de stad leven in armoede. En, Pieter Litjes komt terug. De sympathieke VVD-er wordt wethouder, na omzwervingen in Aalsmeer en Den Haag. Ik vind het een aanwinst voor de stad. Mooiste ding is dat er geld wordt uitgetrokken voor de opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers. Dat is het enige juiste antwoord van onze stad aan de mensen die “minder, minder, minder” riepen.

En toch. Over één ding wil ik toch wel even zeuren. Met geen woord rept het nieuwe akkoord over de manier waarop het college om wil gaan met al die nieuwe initiatieven in de stad. Hoe wil het college zich verhouden tot al die mensen die zelf hun buurthuis willen beheren, de zorg voor zichzelf of familie willen regelen en inkopen, zelf hun energie willen opwekken? De enige keer dat buurtinitiatieven aan de orde komen, is wanneer de nieuwe coalitie zijn bezuiniging van 30 miljoen euro op de stedelijke subsidies moet uitleggen; buurtinitiatieven bereiken soms meer resultaat met minder middelen, heet het dan.

Het is het paard achter de wagen spannen. De samenleving heeft actieve, ondernemende burgers nodig. Om die buurthuizen te beheren, zorg te organiseren en duurzame energie op te wekken. Die mensen steken overal de handen uit de mouwen, maar willen dat doen op hun eigen voorwaarden, op hun eigen manier en in hun eigen tempo. Die mensen demotiveer je, als je ze tot verlengstuk van de overheid maakt. Als je als overheid snijdt in je takenpakket, omdat de burger het ook zelf kan doen. Dan is de burger er voor de overheid.

Het moet natuurlijk andersom zijn. De overheid is er voor de burger. Een slimme overheid stimuleert mensen tot daden, en ziet later wel of dat betekent dat hij minder geld hoeft uit te geven. Een slimme overheid snijdt pas in zijn takenpakket als burgers die taken ook echt hebben overgenomen. Een slimme overheid daagt burgers uit om die taken over te nemen, maakt het ze gemakkelijk om dat te doen, geeft ze er het recht toe. Een slimme overheid respecteert de eigen agenda van actieve burgers, want alleen die agenda is voor hen leidend. Een slimme overheid anno 2014 schrijft er in ieder geval iets over op.

Maar laat ik het over een andere boeg gooien. Voor de verkiezingen vroegen actieve Amsterdammers de Amsterdamse politieke partijen een lege paragraaf op te nemen in het nieuwe college-akkoord. Hun voorstel was dat het nieuwe college samen met hun die lege paragraaf zou invullen met afspraken over de manier waarop gemeente en burgerinitiatieven met elkaar om zouden gaan. Misschien moeten die actieve Amsterdammers het er gewoon op houden dat die lege paragraaf in het akkoord zit. Hij is alleen zo leeg dat je hem helemaal niet ziet.

Abdeluheb Choho van D66 gaat in het nieuwe college de portefeuille bestuurlijk stelsel beheren. En Laurens Ivens van de SP gaat zich op de wijkaanpak storten. Zij zijn de wethouders die samen die lege paragraaf mogen gaan vullen. Dat maakt optimistisch. Choho was eerder bestuurder in Stadsdeel West, een van de plekken in de stad waar ruimte maken voor initiatieven van burgers een grote vlucht heeft genomen. En Laurens Ivens liet zich de afgelopen jaren kennen als iemand die veel meer gelooft in de basis, dan in de instituties. Dat kan dus nog helemaal goed komen.

Dit was mijn column voor Stopera op Zondag van vandaag.