Iets met Belastingen

Halbe Zijlstra schreef een stuk over het belastingstelsel. Hij wil het hervormen, want het is te complex geworden. Nee, hij wil eigenlijk helemaal geen belastingstelsel, want voor liberalen zullen belastingtarieven altijd te hoog zijn. Ho, wacht, hij vindt dat belastingen gedrag van burgers niet moeten sturen, maar alleen maar geld mogen innen dat de overheid kan investeren in zaken als wegen, politie en scholen.

Wat zou Halbe Zijlstra nou eigenlijk willen met het belastingstelsel? Hij vindt dat het te complex is geworden. Dat zou zo maar kunnen, maar dat vraagt dan om een bezinning op de manier waarop het werkt. Kan het slimmer? Kan er meer met ICT? Zijlstra bekreunt zich er niet over. Allemaal veel te ingewikkeld, is zijn oordeel. En de oplossing? Afschaffen al die toeslagen! Het kind met het badwater weggooien is nooit een oplossing geweest. Behalve als je niet alleen van het badwater af wil, maar ook van het kind. Dat lijkt precies te zijn wat Zijlstra wil. Hij vindt dat Nederlanders te veel belasting moeten betalen. Sterker nog, hij vindt belastingtarieven altijd te hoog. “Het verlagen van belastingen zal altijd op steun van de VVD kunnen reken”, schrijft hij. Maar ja, hij schrijft ook dat de overheid moet investeren in kerntaken als wegen, politie en scholen. Welke kerntaken er nog meer moeten zijn, welke kwaliteit ze moeten hebben en hoeveel ze mogen kosten, zijn vragen die hij niet beantwoordt. Wie vindt dat er te veel belasting wordt betaald, moet aangeven wat hij niet meer wil betalen; welke overheidstaken hij wil schrappen.

Zijlstra vindt dat de overheid via het belastingstelsel veel te veel invloed wil uitoefenen op het doen en laten van mensen. “De politiek moet stoppen met het opleggen van maakbaarheidsidealen via de belastingen”, schrijft hij. Zou hij zich realiseren dat de hypotheekrenteaftrek ook invloed uitoefent op het doen en laten van mensen? Want laten we wel wezen, dat is nou typisch een belastingmaatregel die gewenst gedrag wil bevorderen. Wel typisch liberaal gewenst gedrag: het bezitten van een eigen woning. En hoe moet het dan verder met de energiebelasting? Grootverbruikers betalen in Nederland veel minder energiebelasting dan kleinverbruikers. Wil Zijlstra dat dan gelijk trekken? Maar hoe dan? Wordt het meer belasting voor de grootverbruikers, dan zou dat zomaar een goede zaak kunnen zijn voor de energie-transitie. Dat zou dan weer wel op gespannen voet staan met de opvatting van Zijlstra dat belastingen gedrag niet mogen beïnvloeden. Andersom zou dat natuurlijk ook het geval zijn: een lagere energiebelasting voor kleinverbruikers zal hun energiegebruik doen stijgen. Het wordt immers goedkoper?

Waarschijnlijk wil Zijlstra een liberaal belastingstelsel. Lage tarieven, weinig solidariteit en slechts dat gedrag bevorderend dat genade kan vinden in de ogen van de VVD. Denk ik. Want het ligt zo voor de hand om dat te verwachten van de fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer. Maar zeker weten doe ik het niet.