Perspectief? Ontslag!

Als iedereen maar door blijft gaan over dat nieuwe college, dan mag ik ook nog wel een duit in het zakje doen. En dan niet over de totstandkoming. Die lag uiteindelijk wel voor de hand. Het naïeve GroenLinks legde het af tegen het opportunisme van D66 en bereidde zo de weg voor de SP. De SP kon na het afhaken van GroenLinks vragen wat ze wilde, en op het oog hebben ze het gekregen. Veel meer valt er niet over te zeggen. Wie denkt dat de totstandkoming van een Amsterdams college geregisseerd wordt vanuit Den Haag, heeft geen kaas gegeten van hoofdstedelijke politiek. En wie suggereert dat de PvdA kansen op collegedeelname met zijn stomme kop heeft laten lopen, onderschat het wantrouwen dat kan groeien als een partij te vaak iets anders zegt dan wat hij vindt. Formeren is mensenwerk, wat het leuk en spannend maakt, maar ook ongewis. Klaar. Het nieuwe college is woensdag geïnstalleerd en vrijdag zijn de eerste loodgieterstassen met stukken op het huisadres afgeleverd.

In een van die tassen zit misschien al wel een notitie over de herinvoering van de gesubsidieerde arbeid, een van de plannen van het nieuwe college. Vooral bij de SP zijn ze dol op gesubsidieerde arbeid. De redenering is als volgt: er ligt genoeg nuttig werk te wachten in de stad, laat dat nou doen door mensen die een uitkering hebben, en vul die uitkering dan aan tot minimumloon. Het liefst zou de SP iedereen die een uitkering heeft een gesubsidieerde baan aanbieden. Er valt ook veel voor te zeggen, want er ligt genoeg van dat nuttig werk in de stad te wachten. Op scholen, bij bibliotheken, kunst- en cultuurinstellingen, sportverenigingen, buurthuizen, noem maar op. En met 40.000 mensen met een uitkering zijn er voldoende mensen te vinden die dat werk willen en kunnen doen. Omdat werk moet lonen, is het goed om die mensen gewoon het wettelijk minimumloon te betalen.

En daar gaat het SP-voorstel de mist in. Want de stad heeft bij lange na niet het geld om al die mensen te betalen. Het staat niet op de onderwijsbegroting, het staat niet op de kunst- en cultuur begroting en het staat ook niet op de sportbegroting. Dus dan begint het grote rommelen. Als het niet uit de budgetten kan die er voor zijn, dan moet het maar uit budgetten die er niet voor zijn. Dus wordt er een greep gedaan in de middelen om mensen weer aan het werk te krijgen. Dat kan dan eigenlijk alleen maar tijdelijk; je kunt iemand niet de rest van zijn leven betalen uit een potje dat bedoeld is om hem zo snel mogelijk bij iemand anders op de loonlijst te krijgen. En tijdelijk betekent dat er een keer een einde aan komt.

De nieuwe gesubsidieerde banen heten Perspectiefbanen, en in het collegeakkoord is afgesproken dat iemand maximaal twee jaar in zo'n Perspectiefbaan mag werken. Over wat er na die twee jaar gebeurt, zijn geen afspraken gemaakt. Maar wat zou het kunnen zijn? De eerste mogelijkheid is natuurlijk dat iemand binnen twee jaar een andere baan vindt. Dat is het mooie scenario. Het is ook een denkbaar scenario, omdat mensen die al werken eerder een andere baan vinden dan mensen die niet werken. Maar heel veel kwam het in het verleden niet voor.

De tweede mogelijkheid is minder mooi: na twee jaar is het afgelopen. Verlenging is er niet bij. Zuur voor de Amsterdammer die dan weer thuis komt te zitten, zeker omdat andere, lees onbetaalde trajecten, niet meer mogen. Zuur ook voor de instelling waar het nuttige werk werd het gedaan. Want al is de perspectiefbaan dan afgelopen, het werk is er natuurlijk nog steeds. Zuur ook voor de stad, dus.

Gesubsidieerde arbeid is een krakkemikkige manier om mensen aan het werk te krijgen. Je wilt dat het werk gedaan wordt, maar dat degene die het doet, zo snel mogelijk iets anders gaat doen. Die ingebakken tegenstelling maakt het krakkemikkig. Maar wat ik vooral erg vind, is dat er na twee jaar perspectiefbaan alleen maar een groot gat rest. Ontslag, dat is uiteindelijk het enige perspectief van de perspectiefbaan.

Dit was mijn column voor Stopera op Zondag van vandaag.