Niets te verbergen, toch bang

Voor me ligt een brief van de Jeugdgezondheidszorg. Een oproep voor een onderzoek van mijn dochter van 10. Het wordt uitgevoerd door de GGD. Een waslijst van vragen, met de verzekering dat alle antwoorden vertrouwelijk zullen worden behandeld. En de uitnodiging om deel te nemen aan een fysiek onderzoek, waarbij in ieder geval lengte en gewicht zullen worden gemeten. Mocht blijken van problemen, dan zullen die alleen met mijn toestemming worden besproken met de school.

Wie niets te verbergen heeft, heeft ook niets te vrezen. Het is het mantra waarmee de overheid bestanden koppelt, camera's ophangt en preventief fouilleert. Het gaat goed met mijn dochter, dus te verbergen heb ik niets. Toch vrees ik.

Ik zal niet beweren dat de overheid digitaal zo lek is als een mandje, want daarvoor heb ik te weinig verstand van ICT. Maar digitaal zit het daar niet op slot. Hackers liggen op de loer, aktentassen worden vergeten in de trein en soms verschijnt een bestand gewoon per ongeluk op een website. En wie weet zitten de antwoorden die ik heb gegeven over mijn dochter daar dan gewoon bij. Daar zit dan gelukkig niks bezwarends tussen, maar ik wil gewoon niet dat wildvreemde mensen medische informatie over mijn dochter kunnen lezen.

Er werken bij de overheid tal van mensen met goede bedoelingen. Die zijn meestal heel zorgvuldig, maar niet altijd. Of ze zijn overbezorgd. Dan staat er in Huizen opeens de politie op de stoep, omdat de overheid vreest dat ouders verkeerde dingen met hun kinderen willen doen. En niet ik vond dat de overheid daar een scheve schaats reed, maar de rechter. Wat gaat er gebeuren met de onschuldige opmerking dat mijn dochter wel eens lekker lang ligt te lezen voor het slapen gaan? Stort een zeer betrokken medewerker zich dan niet op de slaapdeprivatie die ik mijn kind aan doe?

In de brief zit geen mededeling dat ik kan besluiten mij kind niet mee te laten doen aan het onderzoek. Het suggereert dat de Jeugdgezondheidszorg dat echt geen optie vindt. Misschien zou het ook wel geen verstandig besluit zijn. Als ik zou besluiten mijn dochter niet aan het onderzoek deel te laten nemen, zou dat zomaar geïnterpreteerd kunnen worden als het signaal van een misstand. En bij misstanden moet worden ingegrepen. Dan zijn we nog veel verder van huis.

Opvallend is ook dat de brief niet ingaat op het nut van het onderzoek voor mij of mijn kind. De afzender vindt dat nut vanzelfsprekend. Dat is eigenlijk een beetje gek, want zo op het oog is er niets mis met mijn kind. Voor borstkanker is er preventief onderzoek, en dat kan ik begrijpen. Maar bij kinderen is er volgens mij geen aanleiding voor wat voor preventief onderzoek. Dus waarom?

Toch ga ik het formulier maar invullen. Zo neutraal mogelijk, dat wel. En ik zal ook mee gaan naar het fysieke onderzoek, en eventuele vragen ook daar zo neutraal mogelijk beantwoorden. Als de antwoorden dan ergens rond gaan slingeren, staat er niets belastends bij, en kan ook niet beweerd worden dat ik niet mee wilde werken. En overheidsdienaren met overdreven goede bedoelingen zullen er geen aanleiding in vinden om in te grijpen.

Maar lekker zit het me niet.