Nog een Bestel om op te blazen?

Een interview met Roger van Boxtel, vanochtend in de Volkskrant. Een goed interview. Van Boxtel neemt na 10 afscheid als hoogste baas van zorgverzekeraar Menzis. Een mooie gelegenheid voor een gesprek. En hij hield zich niet op de vlakte.

Onthullend – of keihard bevestigend – is zijn verhaal over de ontwikkelingen in zorgverzekeraarsland. De gedachte is dat iedere Nederlander bij iedere verzekeringsmaatschappij een basisverzekering moet kunnen afsluiten. Zonder dat hij of zij aan alle kanten wordt beknepen en bevoeld, dus ook als hij of zij een chronische ziekte heeft, of een groot risico daarop loopt. Iedereen verzekerd, dat was het idee. Hoe nodig dat is, laten de Verenigde Staten zien. Daar is geen acceptatieplicht, en ook geen verzekeringsplicht, zodat miljoenen Amerikanen het moeten doen zonder ziektekostenverzekering. Enfin, Obamacare en zo.

In Nederland moet je je verzekeren. In Nederland moeten verzekeringsmaatschappijen je accepteren. Dat doen ze dus niet allemaal, vertelt Van Boxtel, en het is goed dat hij dat doet. Natuurlijk, naar de letter houden die verzekeraars zich er wel aan. Als je het ze vraagt, zal iedere ziektekostenverzekeraar zeggen dat ze iedereen accepteren. Maar sommige spelen het spel zo, dat de dure patiënten hun deur voorbij gaan. Op termijn valt dat voor verzekeraars die nergens moeilijk over doen, natuurlijk niet vol te houden. Het is een van de nare bijwerkingen van marktwerking. Het vraagt om actief toezicht, en actief ingrijpen in de markt door de overheid. Maar ja, in Nederland moeten we het doen met de Nationale Zorg Autoriteit...

Op een andere manier onthullend – of keihard bevestigend – zijn de bespiegelingen van Van Boxtel over zijn salaris. Dat mag er met 280.000 euro op jaarbasis wezen. Van Boxtel is de zoveelste bestuurder van een grote organisatie die er niet in slaagt om duidelijk te maken waarom dat salaris klopt. Er zijn afspraken voor zijn branche, en daar houdt Menzis zich aan. En er is een maximum afgesproken, en daar zit hij onder. En dan komt het. Het zou al die mensen die moeite hebben om rond te komen, toch niet helpen als hij zou inleveren. En als hij een fout maakt, loopt hij het risico pardoes op straat te staan. Het wringt, kortom, aan alle kanten, het verhaal van Van Boxtel over het salaris van Van Boxtel.

Maar echt interessant wordt het aan het einde, en dan vraagt de Volkskrant niet door. Van Boxtel zegt over dat risico dat hij loopt: “De kwaliteit van de governance is bepalend. De commissarissen en de ledenraad zijn de kritische massa en rekenen je af. Want let wel: zorgverzekeraars zijn coöperaties, maar het vermogen, het bedrijf is van de verzekerden. Dat wordt wel eens vergeten in de valse debatten over marktwerking in de zorg.” Het “maar” is alleen al intrigerend, want ik denk dat er “en” had moeten staan. Want een zorgverzekeraar die een coöperatie is, heeft natuurlijk alleen maar verzekerden als leden. Misschien hebben de interviewers het niet zo goed begrepen, wat al zou verklaren dat er niet is doorgevraagd. Want als de debatten over marktwerking in de zorg al vals zijn, waarom zijn ze dat dan volgens Van Boxtel? Zorgverzekeraars hoeven als coöperaties geen winst te maken, maar waarom concurreren ze dan zo hard met elkaar? Waarom trekken ze dan zoveel geld uit om reclame te maken, terwijl ze een product hebben, waarvan bij wet is vastgelegd dat iedere Nederlander het moet kopen? En als al die zorgverzekeraars coöperaties zijn, waarom zeggen ze dan nooit dat we leden zijn, en spreken ze ons als klanten? Al die jaren dat ik premie betaalde, ben ik niet uitgenodigd om te stemmen voor een ledenraad. Het zou natuurlijk kunnen dat ik er niet erg op lette, maar mijn oproepkaart voor verkiezingen en vakbondsreferenda heb ik ooit nooit gemist...

Misschien dat de Volkskrant nog een keer langs kan gaan bij Van Boxtel. En dan eens een lang gesprek met hem hebben over de zeggenschap van verzekerden, en hoe je dat hele zorgverzekeringsstelsel zou moeten reorganiseren. Ik bedoel, de man is niet alleen de baas van Menzis, hij is ook de baas van D66 in de Eerste Kamer. Ooit was dat de partij die het bestel wilde opblazen en de kiezer veel meer directe zeggenschap wilde geven. Van mij mogen ze er een hele Sir Edmund mee vullen. Ben ik de hele zaterdag zoet.